Các cung nữ trong cung đình nhà Thanh xưa phải tuân theo hàng loạt quy định ngặt nghèo, trong đó có việc đi ngủ.

Xem phim cung đấu, nhiều người sẽ thắc mắc tại sao cung nữ lại phải ng.ủ nghiêng, c.o qu.ắp rất tội nghiệp. Báo Dân Việt đã có bài viết giải đáp thắc mắc này với nhan đề: “Tại sao cung nữ nhà Thanh phải ng.ủ nghiêng, chân c.o qu.ắp?”. Nội dung cụ thể như sau:

Ngoài việc h.ầu h.ạ các phi tần trong hậu cung, các cung nữ thời cổ đại có rất nhiều quy tắc phải tuân theo, kể cả tư thế ng.ủ cũng có quy định cứng rắn. Trong cuốn “Thanh sử cảo” và “Tống sử” đều có ghi chép liên quan, nói rằng cung nữ phải siết chặt cả 2 chân khi ng.ủ, không được dang rộng chân. Nếu bị các cung nữ chưởng sự bắt gặp vi phạm thì sẽ bị lôi ra ngoài đ.ánh đ.ập hoặc x.ử tr.ảm thị chúng.

Các cung nữ nhà Thanh phải tuân theo nhiều quy định nghiêm ngặt, trong đó có tư thế ng.ủ. Ảnh minh họa: Internet
Về các quy tắc cung nữ cần tuân theo, trong một cuốn sách có tên “Hồi ký của cung nữ” của Nhà xuất bản Tử Cấm Thành, xuất bản trong thế kỷ trước, cung nữ Hà Vinh Nhi, người phục vụ Từ Hi Thái hậu suốt 8 năm, đã mô tả rất chi tiết cuộc sống của họ. Ví dụ, khi các cung nữ mới vào cung, họ phải gọi tất cả các cung nữ lớn thế hệ trước là “dì”. Các cung nữ mới không chỉ phục vụ chủ nhân mình mà còn phải h.ầu h.ạ cuộc sống hàng ngày của “dì”, bao gồm rửa mặt, chải tóc, rửa chân và tắm gội.

Các cung nữ nhỏ thường làm việc từ sáng sớm đến tận đêm, chỉ có thể nghỉ ngơi sau khi đã mệt đứt hơi. Nhưng giữa đêm, họ thường bị cung nữ chưởng sự kiểm tra và dựng dậy để qu.át m.ắng. Họ thức dậy, mắt mơ màng, không biết đã xảy ra chuyện gì. Sau một thời gian, họ mới hiểu rằng mình đã vi phạm quy tắc về tư thế khi ng.ủ.
Một khi vi phạm quy tắc, cung nữ thường bị trừng phạt rất nặng. Ảnh minh họa: Internet.
Cảnh này cũng đã xuất hiện trong phim truyền hình Diên Hi Công Lược. Ngụy Anh Lạc và những người khác khi vào cung và nhận được vị trí ng.ủ đầu tiên, đã được cung nữ chưởng sự dạy cách ng.ủ bằng gậy. Mặc dù trong cung coi trọng tư thế khi ng.ủ, nhưng chỉ áp dụng cho các cung nữ. Hoàng đế và phi tần có ng.ủ như thế nào cũng không ai dám can thiệp.

Cuốn “Hồi ký của cung nữ” mô tả rất chi tiết: “Nằm nghiêng, hai chân co lại, một tay để bên cạnh cơ thể, một tay thẳng ra”. Tóm lại, tư thế ng.ủ chuẩn của các cung nữ là: nằm nghiêng, chân phải cong nhẹ, hai chân chồng lên nhau, và sử dụng một tay làm gối.

Tại sao lại đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt về tư thế khi ng.ủ đối với các cung nữ? Lý do đầu tiên là do tín ngưỡng. Xã hội phong kiến sùng bái thần linh và tại các cung điện mà hoàng đế sống sẽ có thần bảo vệ khắp nơi. Vào buổi tối, các vị thần trong các điện sẽ xuống kiểm tra, và nếu tư thế ng.ủ của các cung nữ không đúng quy định, thần linh sẽ cảm thấy không được tôn trọng và có thể trừng phạt họ, ảnh hưởng đến hoàng đế và vận mệnh quốc gia.
Tư thế ng.ủ hà khắc khiến cung nữ không thể quên địa vị của mình. Ảnh minh họa: Internet.
Lý do thứ hai là để thể hiện thứ bậc xã hội. Xã hội phong kiến có hệ thống thứ bậc nghiêm ngặt và quy định rất cụ thể về vật liệu và họa tiết cho trang phục các quan lại các cấp. Ví dụ, quan lại cao cấp nhất mặc áo cung phục Tiên Hạc, quan lại đẳng cấp hạng hai mặc áo cung phục Kim Kê… Mục đích của việc này là luôn nhắc nhở mọi người biết vị trí của họ và phải cẩn trọng trong lời nói, hành động, không được vượt qua ranh giới. Trong cung, hoàng đế và phi tần có thể ng.ủ bất cứ cách nào mà họ muốn, nhưng các cung nữ chỉ được phép nằm nghiêng, điều này luôn nhắc nhở họ rằng: Tôi thậm chí không thể ng.ủ như chủ nhân, bởi vì tôi là nô lệ.

Lý do thứ ba là vấn đề không gian. Mặc dù cung điện cổ đại rất rộng lớn, nhưng phần lớn không gian dành cho hoàng đế và phi tần. Nghĩa là, phòng ng.ủ của hàng ngàn cung nữ rất nhỏ chỉ vì họ có địa vị thấp hèn. Người cai trị cho rằng, nếu cho họ ng.ủ thoải mái trong phòng rộng lớn và giường to, họ sẽ quên mất mình là ai. Do đó, chỉ có thể sắp xếp các cung nữ ng.ủ trên một chiếc giường chung, để họ không quên thân phận của mình. Trên giường chung, không gian rất hẹp, không thể nằm ngang nên chỉ có thể nằm nghiêng để tiết kiệm chỗ.

Báo VTC cũng có bài viết nói về chủ đề này với nhan đề: “Tại sao cung nữ nhà Thanh phải ng.ủ nghiêng, chân c.o qu.ắp?”. Nội dung cụ thể như sau:

Ở thời phong kiến của Trung Quốc, hoàng tộc và hoàng đế được coi là những người thân thế cao quý nhất của đất nước, đặc biệt, vua chính là thiên tử. Ngài sống trong cung điện và xung quanh biết bao kẻ hầu người hạ.

Vì hoàng đế là nhân vật vô cùng quan trọng của một quốc gia nên việc chọn lựa người hầu rất được chú ý. Các thái giám hay cung nữ trong cung đều phải trải qua kỳ tuyển chọn gắt gao từ xuất thân cho tới thi tuyển kỹ năng mới được vào hậu cung.
Triều đình nhà Thanh quy định rằng các cung nữ phải nằm nghiêng khi ng.ủ. (Ảnh: Sohu)
Cung nữ là những người có địa vị thấp nhất trong cung. Vào hậu cung, họ phải học các quy tắc để h.ầu h.ạ chủ nhân từ cách trang điểm, đi đứng, ăn, ng.ủ đều có quy định rõ ràng. Trong quá trình h.ầu h.ạ các chủ tử, chỉ cần phạm một lỗi nhỏ, cung nữ đều bị phạt nặng.

Không chỉ phải ăn uống kham khổ, làm việc nặng nhọc mà mọi hành động nhỏ của các cung nữ đều rất thận trọng cẩn thận, chú ý, dè dặt sống qua ngày.

Trong cuốn “Cung nữ đàm vãng lục” (Hồi ký của cung nữ), tác giả Hà Vinh Nhân (từng làm cung nữ trong Cố Cung) có viết: “Theo quy định của triều đình nhà Thanh, cung nữ khi đi ng.ủ không được phép ngửa mặt lên trời, bắt buộc phải co chân lại và nằm nghiêng. Đối với hai tay, một tay phải kẹp chặt giữa hai chân, tay còn lại đặt trên mình. Nếu một trong hai tay bị tê thì có thể hoán đổi vị trí hai tay cho nhau, nhưng tư thế phải giữ nguyên”.

Quy định này được đặt ra với ý nghĩa gì?

Hà Vinh Nhân giải thích rằng, việc quy định tư thế ng.ủ của cung nữ là để đảm bảo cho 3 yếu tố.

Thứ nhất, tiết kiệm không gian ng.ủ. Mặc dù cung điện của các hoàng đế rất to lớn nhưng số lượng người sống trong này không hề ít. Những cung điện rộng rãi, khang trang đều dành cho các vị chủ tử, còn những người h.ầu h.ạ dù chiếm số đông nhưng chỉ được triều đình sắp đặt cho nơi ở vừa đủ để ng.ủ nghỉ.

Thậm chí, các cung nữ còn không có giường ng.ủ riêng, họ phải sống tập thể trong một không gian chật đến mức khi ng.ủ phải nằm nghiêng để tiết kiệm khôn gian.
Quy định oái ăm này chủ yếu là để phục vụ cho các vị chủ nhân trong cung. (Ảnh: Sohu)
Thứ hai, bắt nguồn từ tư tưởng m.ê t.ín d.ị đ.oan của hoàng đế. Các hoàng đế thời xưa tự nhận mình là thiên tử và họ sẽ luôn nhận được sự bảo vệ từ thiên đế. Xuất phát từ suy nghĩ này, các vị vua cần phải duy trì việc thể hiện sự tôn kính với thần linh trên trời mọi lúc mọi nơi. Không chỉ có các hoàng đế, những người ở trong cung đều phải tuân thủ quy tắc này.

Vì thế, các vị hoàng đế xưa yêu cầu các cung nữ phải giữ tư thế ng.ủ không được x.úc ph.ạm tới thiên đế. Các ông vua cho rằng, nếu cung nữ nằm ngửa mặt lên trời cũng là bất kính với các vị thần linh.

Thứ ba, ép các cung nữ không được ng.ủ ngon giấc. Triều đình luôn đánh giá các cung nữ là thân phận thấp kém nhất. Dù làm gì họ đều cần ghi nhớ sứ mệnh của bản thân, vì vậy, việc ng.ủ cũng được đặt ra rất nhiều quy định.

Mục đích của quy định tư thế ng.ủ của các cung nữ vốn là để ép họ không có giấc ng.ủ trọn vẹn. Yêu cầu oái ăm này bắt nguồn từ công việc nặng nhọc của họ. Các cung nữ luôn phải đáp ứng công việc bất kể ngày hay đêm. Thế nhưng, con người nếu không ng.ủ thì sức khỏe không đảm bảo.

Do đó, các cung nữ phải phân chia ca trực để h.ầu h.ạ chủ tử. Khi đến ca của mình, họ phải di chuyển nhanh nhất tới cung của các phi tần. Việc ng.ủ với tư thế nghiêng một bên sẽ trở nên rất khó chịu nếu phải làm như vậy trong thời gian dài.

Sự khó chịu này có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng ng.ủ của các cung nữ và họ không thể ng.ủ ngon giấc trong tư thế này. Nếu họ không ng.ủ ngon thì các cung nữ mới có thể nhanh chóng có mặt khi các chủ nhân cần.